De gelukkige les voor het bouwen van bamboefluiten (de rij) 4

Dit keer moet ik duidelijk maken dat het nodig is dat de kinderen in een rij staan om de hoogte van de toon te laten controleren. We maken vandaag de gaatjes voor de e, fis en g.

De bel geeft het einde van de pauze aan. Een paar kinderen komen meteen bij de instructietafel staan. Veel kinderen lopen automatisch naar hun tafel. Alles beweegt: armen, benen, monden. Zonder dat ik iets zeg, komen zij ook bij de instructietafel. De vorm is er maar er zit onrust in hun lijven.

Ik vertel dat ik hier en daar nog een klein ringetje heb afgezaagd voor de grondtoon. Ik doe voor hoe ze een reep tape naast het venster moeten plakken en daarop de kwarten aangeven (de helft en van elke helft weer de helft). Meester Ferdinand zal de kwarten nameten. Er worden drie gaatjes geboord en ik laat de kinderen uitrekenen hoe vaak ze bij het stemapparaat komen: 3 x 14. Soms is het nodig om voor één gaatje twee of drie keer te komen. Dat betekent een lange rij ook al gaat het heel snel. Je kunt jezelf helpen om rustig te wachten door de instructiefoto's te bestuderen.

Wachten op je beurt in de rij.

Als het tijd is blazen we allemaal de grondtoon, daarna de e, de fis en de g. Alom verwondering en verbazing. Eén kind vraagt waarom ze nu wél zelf op hun fluit mogen blazen. Daarover vertel ik de volgende keer.

Alles is fortissimo gegaan. Zo ook het opruimen.

Wie ruimt wat op?

Bea Kloosterman.

De gelukkige les voor het bouwen van bamboefluiten (fluisteren) 3

Alle fluiten krijgen in deze les dezelfde grondtoon. De instructiestappen vragen minder voorbereiding dan de "moeilijke" dingen die het hart van de fluit raken.

De kinderen komen na de pauze - uit zichzelf  en meteen - om de instructietafel staan met de vraag: "Wat gaan we vandaag aan de fluit doen?" De meeste kinderen knikken instemmend. Ze zijn gemotiveerd en gericht op de les. Een héél gelukkig begin voor mij om met de uitleg te beginnen.

Eerst laat ik het bandje zien om de fluit die opgenomen is geweest in het "bamboeziekenhuis" en ik zeg hoe dit kon gebeuren. Ik vertel dat ik de kurken passend heb gemaakt door er - soms - een stukje tape of een stukje vilt om te doen. De kinderen mogen de kurk afzagen - heel voorzichtig -  en ik laat de tanden van de zaag voelen.

We meten de grondtoon met het stemapparaat. Als je een stukje van de fluit afzaagt wordt de toon hoger.  Ik blaas alleen op de fluit zodat bacteriën niet verspreid worden en het niet nodig is om het mondstuk telkens te desinfecteren. De kinderen kijken op het apparaat om te zien of de D oplicht en het wijzertje op de nul staat.

Nog een smal ringetje zagen en dan staat de wijzer op nul.

Een stemapparaat is gevoelig en als er gepraat wordt geeft hij niet de goede toon aan. Dus moet er gefluisterd worden en dat oefenen we even.

Fluisterend praten over je fluit.

Bij meester Ferdinand hebben de kinderen twee stemgaatjes geboord. Ook hebben ze aan hem hulp gevraagd bij het mooi maken van het mondstuk met een grote halfronde vijl. Als het mondstuk prettig voelt op de onderlip mogen ze even blazen. Alle fluiten hebben nu dezelfde grondtoon.

Bea Kloosterman

De gelukkige les voor het bouwen van bamboefluiten (invalshoeken) 2

Vandaag gaan we twee moeilijke dingen doen aan het "hart" van de fluit namelijk het kanaal en de vensterbank. Ik heb mij goed voorbereid op de stappen die ik ga vertellen. Lees hier hoe dat ging.

Bijna alle kinderen komen hijgend en bezweet binnen. Ze ploffen neer op hun stoel. Kennelijk hebben ze intensief gespeeld en moeten ze even bijkomen. Dan komen ze om de instructietafel staan.
Dit keer op twee benen en niet hangend op welke manier dan ook. Ik vraag of ze even achter zich willen kijken of er iemand staat die kleiner is. Zo kan iedereen volledig meedoen.

De volgorde van de handelingen en de voorbeelden.

Ik laat met een fluit en de vijl zien hoe het werkt. Dan mogen er vragen gesteld worden: vingers! Er worden informatieve vragen gesteld en vragen die wat meer uitleg vereisen. Dan komt soms de vraag: "Wat moeten we doen?" Mijn zorgvuldig opgebouwde uitleg lijkt daardoor onderuit gehaald. Toch stond de leerling ogenschijnlijk aandachtig te luisteren maar de ogen gleden steeds heen en weer. Het is verleidelijk om te zeggen: dan had je beter moeten luisteren maar sommige kinderen nemen auditief weinig op. Deze kinderen gebruiken andere zintuigen om achter de informatie te komen. Een volgorde van de handelingen en een overzicht in plaatjes is voor hen belangrijk evenals een voorbeeld.

Hoe moet het ook weer?

Twee jongens waren minder gemotiveerd en samen al helemaal niet. De ene moest stoppen na twee waarschuwingen voor te hard praten. Hij bleek aan het eind van de les een vijl kwijt te zijn (de gereedschap mapjes kosten 60 euro).  De ander vijlde het kanaal zo diep dat het aan beide kanten barstte. Opname van deze fluit in het "bamboeziekenhuis"  is noodzakelijk. Dat was dus een ongelukkige les voor deze twee jongens. Volgende keer herkansing.

Bea Kloosterman

De gelukkige les voor het bouwen van bamboefluiten (op twee benen staan) 1

Hoe bied ik de lesstof aan? En hoe kan ik zorgen dat de instructie binnen komt? In de komende weken bouw ik opnieuw, nu met de andere helft van de klas, voor ieder een bamboefluit. Ik laat je hier meebeleven hoe ik dat doe.

De bel is gegaan na de middagpauze en de kinderen staan in de rij. Op een teken van de leerkracht mogen ze naar binnen. Er komen bezwete lichamen met rode hoofden in het lokaal: zij hebben gevoetbald.  Eén meisje heeft gehuild. Twee jongens hebben ruzie gehad. Enkele meisjes wisselen achter de rug van hun hand een laatste roddel uit. Sommigen staan klaar om te beginnen.

Ik moet nu de instructie geven over les 1 van het precisiewerk met bamboe. Daarvoor is honderd procent aandacht nodig. Hoe krijg ik de kinderen weer bij zichzelf en in hun eigen kracht?

De groep van 14 kinderen staat om de instructietafel. Nou staan.......? Sommigen steunen met één of twee handen op de tafel. Anderen staan met de ene voet op de andere heen en weer te wiebelen. Nog anderen hangen op de schouder van de buurman die daardoor dreigt om te vallen.

Op twee benen staan en de voeten op de grond

Ik neem tijd om de kinderen te laten voelen hoe het is om op twee benen te staan met de voeten op de grond. Er klinkt gegiechel, ook een beetje ongeloof. Ik zeg dat ze het eerst kunnen proberen op één voet en voelen hoe dat is. Dan op de andere voet. Uiteindelijk staan ze op twee voeten. Dan gaat de aandacht vanzelf naar binnen en komt er ruimte om iets op te nemen.

Met aandacht de instructie volgen.

Bea Kloosterman

Precisiewerk met bamboe op de Vrije School in Amersfoort Slot

Dit is het laatste bericht van deze serie. Hieronder zie je het resultaat van 7 lessen van anderhalf uur precisiewerk met bamboe en 7 uur "kabouteren". Twaalf fluiten en heel veel prachtige versieringen, kijk maar!

Twee kinderen hebben een les gemist. Hun fluiten zijn er nog niet bij.

Deze sopraanfluiten wachten om hun tonen te laten klinken

 

Details van de versieringen op de fluiten

 Ik ga nu fluiten bouwen met de andere helft van de klas.

Bea Kloosterman